Lan Kiếm: “Tất Tần Tật” Về Loài Hoa Đẹp – Lạ – Dễ Trồng

Lan kiếm được biết đến là loài hoa đẹp được rất nhiều người chơi lan yêu thích. Và để biết được thông tin về dòng lan này kèm theo cách trồng, chăm sóc cây thì hãy cùng Lanhodiep.vn theo dõi bài viết dưới đây nhé.

Giới thiệu về cây lan kiếm

Lan kiếm là gì?

Lan kiếm thuộc loài địa lan, được gọi là loài lan có sức sống mạnh mẽ nhất, dễ trồng và ra hoa đẹp. Chúng thường xuất hiện ở những khu rừng nhiệt đới tại Việt Nam, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Philippines…

Đặc điểm cây lan kiếm

Hoa lan kiếm thuộc dòng họ Cymbidium có tên khoa học đầy đủ là Cymbidium Finlaysonianum. Loại lan này nằm trong dòng địa lan thân thảo, mọc dạng bụi, có nhiều nhánh, sống ở vùng núi cao có nền nhiệt thấp.

Thân lá lan kiếm

Lan kiếm có phần thân là những bẹ lá dày, rộng từ 3-5cm, dài từ 50-70cm, mọc từ gốc và có màu xanh mượt quanh năm. Lá cây hình lưỡi liềm, cứng, vươn thẳng hơi cong ra phía ngoài, lá lâu năm và rất ít khi rụng.

Màu sắc và kích thước của dòng lan kiếm sẽ thay đổi theo điều kiện thời tiết. Những nơi nắng nóng, khô hạn thì lá sẽ ngắn, hơi ngả sang màu vàng nhạt. Trong khi đó, lan kiếm ở những vùng ẩm ướt, ít ánh sáng thì lá dài hơn mét, bản to, dày hơn, màu xanh đậm và mềm mại.

Phần bẹ của lá ôm chặt lấy củ để che chắn, bảo vệ tích trữ dinh dưỡng cho bản thân và dành cho thế hệ sau. Củ càng to thì chứa nhiều chất dinh dưỡng nuôi cây, cây sẽ càng nhanh lớn và ra hoa nở đẹp.

Hoa lan kiếm

Lan sẽ bắt đầu ra hoa khi đã đủ trưởng thành. Hoa mọc lên từ phần nách lá trên hành kiếm tạo thành vòi hoa, mỗi vòi hoa sẽ có từ 20-50 bông hoa.

Vòi hoa thòng xuống kéo dài đến hoa cuối cùng. Cấu tạo hoa gồm cuống hoa, có 3 đài, 2 cánh, 1 trụ ngụy, 1 lưỡi và 2 thùy nhỏ ôm trụ ngụy. Hoa sẽ có mùi thơm nhẹ nhàng thoang thoảng.

Lan kiếm khi trồng ở những nơi có ánh sáng tốt, khoảng 80% sẽ có màu sắc rực rỡ và thơm hơn so với những cây trồng ở nơi thiếu nắng. Một thân kiếm có thể ra từ 2-3 vòi hoa và có thể ra hoa 3 lần mỗi năm.

Rễ lan kiếm

Rễ lan to như đầu đũa ăn cơm, dạng rễ chùm quanh gốc củ. Rễ lan kiếm có thể phân tách thành nhiều rễ con, ưa thoáng và bò trên đất trồng. Chúng sẽ len lỏi trong mùn dừa để hút chất dinh dưỡng nuôi cây phát triển.

Thông thường, rễ cây sẽ có ba màu là trắng, tím hoặc tím trắng. Tùy thuộc vào từng loại đất khác nhau mà đầu rễ cây sẽ có màu khác nhau. Thân rễ có màu trắng ngà hơi đục, sinh trưởng, phát triển tốt ở thời tiết nóng ẩm và chuyển sang trạng thái ngủ đông khi trời trở lạnh.

Phân loại các loại lan kiếm phổ biến

Hiện nay, các nhà khoa học đã tìm ra được hơn 60 loại lan kiếm khác nhau, từ những loài phổ thông đến loài quý hiếm. Ở Việt Nam, phổ biến nhất là 4 loài hoa lan kiếm gồm: Lô hội, Tiên vũ, Dừa và Hai màu.

Hoa lan kiếm lô hội

Hoa lan kiếm lô hội được gọi với cái tên khoa học là Cymbidium Aloifolium, có nguồn gốc từ vùng Đông Ấn Độ và bán đảo Đông Dương. Tại Việt Nam, hoa lan kiếm thường xuất hiện nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc và một số tỉnh phía Nam.

Loài hoa này được phân bố chủ yếu ở vùng núi phía bắc, có thể là phong lan hoặc thạch lan, có lá nhỏ dày, rộng đến 3cm và dài khoảng 60-70cm. Lá cứng vươn thẳng hơi cong, củ nhỏ khoảng 2-3cm. Lan kiếm lô hội là một giống lan dễ sống nên không đòi hỏi sự chăm sóc quá cầu kỳ, chỉ cần có môi trường độ ẩm tốt, thoáng mát, ánh sáng nhẹ và nhiệt độ phù hợp để phát rễ cây sinh trưởng tốt.

Thông thường, hoa lan kiếm lô hội sẽ nở vào khoảng từ tháng 1 đến tháng 4 hàng năm, chùm hoa dài tới 60 cm với hơn 40 bông hoa. Hoa to khoảng 2-4cm, nở trong 3-4 ngày và có mùi thơm dịu nhẹ. Cánh hoa lan kiếm lô hội có màu nâu đỏ, viền màu vàng sàng. Mỗi bông hoa sẽ có 3 thùy, 2 thùy nhỏ hai bên và thùy chính dạng bầu dục ở phía giữa, nhọn ở định và có màu đỏ thẫm.

Hoa lan kiếm tiên vũ

Hoa lan kiếm tiên vũ thuộc dòng lan bán sơn địa và khá phổ biến tại Việt Nam. Loài lan này khá dễ trồng, dễ nuôi và có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ.

Lan kiếm tiên vũ có kích cỡ lớn, cành hoa dài, lá dày cứng rộng khoảng 5-7cm, có thể dài hơn 1m, màu xanh bóng loáng. Hoa lan kiếm tiên vũ có mùi thơm thoang thoảng, màu sắc bắt mắt.

Loại lan này sinh trưởng trong môi trường có độ ẩm từ 70-80%, thông thoáng, cung cấp đủ ánh nắng khoảng 3h/ngày với cường độ ánh sáng từ 30-50%. Khả năng chống chịu hạn của lan tương đối tốt, có thể chịu hạn tối đa khoảng 7 ngày.

Khi cây ra hoa, cành hoa dài hơn khoảng 50-100cm, hoa thưa, chỉ có khoảng 20-30 bông to 4cm, mùi thơm nhẹ. Hoa có thể nở khoảng 3-4 ngày vào thời điểm cuối hè, đầu thu. Hoa lan kiếm có màu tím, cánh hoa vàng và có sọc tím ở giữa. Lưỡi hoa có màu vàng tím xen lẫn một vài đốm trắng. Một số cây đột biến lưỡi hoa sẽ có màu vàng tím, vàng đỏ hoặc xanh tuyền.

Lan kiếm hai màu

Hoa lan kiếm 2 màu có tên tiếng anh là Cymbidium Bicolor, được tìm thấy nhiều ở vùng Tây Nguyên, lá cây cứng dày, dài khoảng 70cm và rộng 3cm. Giả hành của loài hoa này thường nhỏ hơn và có hình giọt lệ. Tương tự như các loại lan kiếm khác thì cây cũng không yêu cầu quá cao về chăm sóc, chỉ cần cung cấp môi trường ẩm phù hợp là cây sẽ phát triển khỏe mạnh.

Cây thường ra hoa vào mùa xuân, chùm hoa dài khoảng 70cm và có khoảng 30 bông/chùm. Hoa có hai màu chính là viền vàng và nâu đỏ, cột phấn lộ lưỡi khảm không kẻ như loại lô hội.

Hoa lan kiếm dừa

Hoa lan kiếm dừa thường được gọi là hoa lan kiếm treo, có tên tiếng anh là Cymbidium Atropureum. Trong điều kiện sinh trưởng và phát triển tốt, lá cây thường dày cứng, có thể lên đến 1m, bản lá rộng chỉ khoảng 1.5-2cm.

Hoa thường nở vào mùa xuân, chùm hoa ngắn, chỉ khoảng 40cm với khoảng 10-20 bông đường kính 5cm. Khi nở hoa sẽ có mùi thơm như mùi kẹo dừa, có lẽ vì thế mà loài hoa này mới được gọi là hoa lan kiếm dừa.

Ý nghĩa cây lan kiếm

Hiện nay, hoa lan kiếm đã được lai tạo nên có rất nhiều giống mới có màu sắc đa dạng, phong phú. Giống với nhiều loài hoa khác thì mỗi màu hoa lan kiếm sẽ chứa đựng một ý nghĩa riêng biệt:

• Màu đen: Đại diện cho sự sang trọng, thần bí, ấn tượng
• Màu đỏ và hồng: Mang đến vẻ đẹp nồng thắm, lộng lẫy, quyến rũ.
• Màu trắng: Mang ý nghĩa tượng trưng cho sự tinh khôi, ngây thơ, thanh cao và trong sáng.
• Màu trắng ngà: Thể hiện sự trang nhã, duyên dáng và nữ tính
• Màu tím: Tượng trưng cho sự say đắm, thủy chung, mơ màng
• Màu tía: Biểu tượng của vẻ đẹp đằm thắm, thu hút và chân thành
• Màu lục: Mang đến ý nghĩa tràn đầy sức sống, mạnh mẽ và tinh tế
• Nhiều màu phối với nhau: Đây có lẽ là giống hoa đặc biệt nhất với nhiều màu sắc rực rỡ, thể hiện sự phồn vinh, tráng lệ.

Công dụng của cây lan kiếm

Hoa lan kiếm không chỉ là một loại cây cảnh mang tính thẩm mỹ cao mà còn là một vị thuốc có giá trị lớn đối với ngành y học.

Với sự đa dạng về kiểu dáng và màu sắc, hoa lan kiếm trở thành loài hoa được nhiều người trồng yêu thích chọn để trang trí cho phòng khách nhà mình. Không chỉ là loài cây cảnh trang trí đẹp mà khi hoa nở sẽ có mùi thơm nhẹ nhàng, tinh khiết. Giúp tạo cảm giác tích cực, tinh thần thoải mái hơn nên rất thích hợp với những người lớn tuổi.

Mỗi bộ phận trên cây đều có giá trị cao trong y học, dùng để chế làm vị thuốc chữa bệnh. Rễ cây thường được dùng làm thuốc giảm ho, tiêu đờm, bổ phế và một số bệnh liên quan đến đường hô hấp. Lá cây có tác dụng rất lớn giúp lợi tiểu trong khi hoa sẽ được chiết xuất làm thuốc nhỏ sáng mắt.

Cách trồng và chăm sóc lan kiếm

Cách trồng hoa lan kiếm thường được các nhà vườn, người chơi lan sử dụng phương pháp chiết cành để nhân giống.

Giai đoạn chuẩn bị

Bạn chọn cây mẹ có độ tuổi từ 3 năm trở lên, khỏe mạnh, không bị sâu bệnh. Kèm theo đó là dao, kéo cắt, thuốc sát trùng, chậu trồng, giá thể (có thể là đất ao bùn, dớn cọng, đá sỏi, đất nung, vỏ thông, vỏ lạc,…)

Ngoài chọn cây giống mẹ thì chuẩn bị giá thể là bước quan trọng nhất trong quá trình trồng hoa lan kiếm. Giá thể yêu cầu phải có khả năng giữ ẩm, thoát nước tốt, thông thoáng. Một số nguyên liệu để làm giá thể như sau:

• Xơ dừa hoặc mùn dừa: Đây chính là những nguyên liệu được sử dụng nhiều nhất khi trồng cây cảnh. Do đặc tính của xơ dừa có độ thông thoáng cao, khả năng giữ nước tốt nên khi trồng lan thường được sử dụng để làm giá thể.
• Dớn: Đây là một loại dương xỉ lớn, có khả năng giữ ẩm tốt, độ thông thoáng cao và có rất nhiều chất dinh dưỡng phân hủy chậm, phù hợp để trồng lan kiếm.
• Vỏ thông: Trộn vỏ thông cùng với các nguyên liệu khác sẽ giúp giá thể giữ được độ ẩm ổn định và thoát nước tốt.
• Đất nung: Là nguyên liệu làm giá thể có giá thành khá cao nhưng bù lại chúng có khả năng giữ ẩm tốt, trọng lượng nhẹ, thời gian hoai mục lâu, thông thoáng nên được rất nhiều người sử dụng để làm giá thể trồng lan kiếm.
• Trấu hun và vỏ lạc: Đây là sự lựa chọn thay thế cho đất nung khá kinh tế, hai loại nguyên liệu này có khả năng hoai mục nhanh và giữ ẩm rất tốt.

Một số công thức làm giá thể thường được người chơi lan và các nhà vườn làm dựa trên nguyên liệu như sau: Xơ dừa + vỏ thông + đất nung, xơ dừa + xỉ than + trấu hun, xơ dừa + than củi + dớn, xơ dừa + vỏ thông + dớn

Bên cạnh đó, nếu như bạn chưa quen với việc làm giá thể trồng lan thì hãy mua sẵn giá thể ở các cửa hàng nông nghiệp, nhà vườn hoặc nhờ bạn bè mua giúp.

Một lưu ý nhỏ là nếu tự làm giá thể, khi mua các nguyên liệu trên về cần rửa thật sạch để loại bỏ các mầm bệnh có sẵn, tránh lây lan sang cây giống.

Xem thêm >>> Tất Tần Tật Về Chậu Gốm Trồng Lan Kiếm Và 7+ Loại Chậu Gốm Hot Nhất 2022

Các bước trồng hoa lan kiếm

Dưới đây là 5 bước trồng hoa lan kiếm mà bạn có thể tham khảo:

• Bước 1: Tách nhánh, dùng kéo nhọn cắt bỏ các lá vàng, rễ già, rễ kho. Sau đó, dùng dao cắt thành từng khóm, tách mỗi khóm lan 2-3 nhánh để cây có thể phát triển tốt nhất.
• Bước 2: Bôi thuốc sát trùng vào các vết cắt rồi để cây lan mới tách ra vào một chỗ râm mát trong vòng 1 ngày.
• Bước 3: Lót dưới đáy chậu 1 lớp xỉ than, than củi to hoặc miếng mút xốp và giải giá thể dày khoảng 8cm lên trên.
• Bước 4: Đặt khóm lan thẳng đứng vào chính giữa chậu cây, rải lớp giá thể nhẹ phủ lên xung quanh bộ rễ của khóm lan
• Bước 5: Tưới đẫm nước, sắp xếp và đặt cây vào một vị trí râm mát, duy trì độ ẩm ổn định và tránh để ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào nhé.

Kinh nghiệm chăm sóc lan kiếm

Ánh sáng

Lan kiếm là loài hoa ưa ánh sáng tán xạ, cây sẽ không sống trước ánh sáng trực tiếp. Vì vậy mà bạn cần chú ý đến chế độ ánh sáng để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh. Cây sẽ sinh trưởng tốt nếu được đặt ở những nơi có bóng râm mát, nếu trồng trước nhà hoặc sân thượng thì cần làm giàn che lưới để tránh nắng mặt trời gắt.

Lan kiếm chịu môi trường bóng râm nên bạn cần cân nhắc lượng ánh sáng chiếu vào cây. Nếu cung cấp đủ ánh sáng, bạn sẽ thấy lá cây có màu xanh hơi vàng, sáng bóng. Ngược lại, trong môi trường quá tối thì cây sẽ bị ngả vàng, thiếu sức sống, lá cây mỏng và bề mặt không được nhẵn bóng. Trong trường hợp lan kiếm quá thừa ánh sáng thì cây sẽ bị vàng lá, khô khốc dẫn đến chết khô.

Tưới nước

Lan kiếm ưa sống trong môi trường ẩm nên việc duy trì độ ẩm mỗi ngày là điều quan trọng. Cụ thể, bạn cần phải tưới nước 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng sớm và chiều tối. Nếu vào mùa đông thì có thể giảm lượng nước lại.

Khi cây bắt đầu ra hoa hoặc tùy vào từng giai đoạn phát triển của cây thì cần tăng hoặc giảm lượng nước cho phù hợp. Ví dụ khi cây đang phát triển, đẻ nhánh, có chồi và ra hoa thì đây là thời điểm bạn cần tưới nước đầy đủ cho cây. Ngược lại, khi cây đã phát triển hoàn chỉnh và chuẩn bị ra hoa thì không có nhu cầu nước quá cao, bạn cần giảm lượng nước xuống nhé.

Nhiệt độ

Về nhiệt độ thì nên tránh những nơi có nhiệt độ quá cao sẽ làm cháy lá cây, mất nước nhiều. Nhiệt độ mà lan kiếm có thể chịu được tầm 15 độ C và tối đa là 35 độ, nhiệt độ lý tưởng để cây phát triển nhanh nhất là khoảng 20-30 độ C.

Bón phân

Thời điểm lan đang phát triển sẽ cần rất nhiều chất dinh dưỡng nên bạn nhớ bón phân đầy đủ nhé. Phân sử dụng chủ yếu là NPK hoặc những loại phân bón có hàm lượng Magie, sắt, kẽm, đồng cao…Tránh bón phân hữu cơ vì sẽ làm xót cây, phát sinh mầm bệnh hại khiến cây bị tổn thương, chậm phát triển.

Xem thêm >>> {Bật Mí} Top 10+ Sai Lầm Khi Trồng Lan Hồ Điệp Phổ Biến Nhất

4+ loại lan kiếm quý ở Việt Nam

Lan kiếm là một loài hoa phổ biến ở Việt Nam, người chơi lan luôn tìm cách lai tạo, săn tìm đột biến để có thể tìm ra những loài lan độc lạ nhất. Dưới đây là một số loài hoa lan kiếm quý hiếm tại Việt Nam:

Lan kiếm Hoàng Long

Lan kiếm Hoàng Long được mệnh danh là “quân vương” trong các dòng lan. Một số tên khác gắn với loài lan này như sư phụ, phan trí, thương phương bảo kiếm hoặc mai hoa.

Hoa lan Hoàng Long có mùi thơm khá đậm, màu vàng rực rỡ và bắt mắt. Cánh bầu xếp cân đối, tương đối khít khi nở, lưỡi hoa trắng ánh hồng quyến rũ, giữa lưỡi có ánh vàng lan vào họng và lên trụ nhụy. Cần hoa dài xanh thẳng, dày bông, phân hoa đều, rủ xuống như chuỗi ngọc.

Thời điểm hoa nở đẹp nhất là từ 8 đến 12 giờ, khi hoa bắt đầu nở, lưỡi sẽ cuộn lại và cánh hoa dần chuyển sang màu vàng đậm hơn. Còn có dòng “lan Hoàng Long lùn” với thân lá ngắn hơn, có thể do khác biệt về cách cung cấp ánh nắng, cách tách cây hoặc phun thuốc trừ sâu.

Lan kiếm vàng Củ Chi

Lan kiếm vàng Củ Chi được mệnh danh là cây kiếm “Trấn Môn”, bởi chúng có nguồn gốc từ Củ Chi – một mảnh đất thép thành đồng ở cửa ngõ tây bắc Sài Gòn.

Loại lan này có mùi thơm dịu nhẹ, khi nở có cánh hoa hơi nhọn bụng, đượm một màu vàng dịu rực rỡ không tì vết. Lưỡi hoa to hình trái tim, không bị cụp vào thành cánh. Cần hoa dài, nhiều hoa, hoa phân thành từng chùm một trông rất đẹp mắt.

Lan kiếm xanh xứ Huế

Kiếm xanh Huế là cây lan có bộ lá khỏe giương vuốt, lá màu xanh ngắt, bản rộng có thể đạt 6-7cm, mầm măng thuần màu nõn chuối. Khi hoa nở sẽ có mùi thơm thanh thoát, mặt hoa mang 5 cánh màu xanh ngọc không tì vết. Kết hợp với lưỡi hoa là 3 thùy màu trắng tinh khôi. Bông hoa sáng màu tinh khiết, long lanh như có ánh lân tinh dưới nắng mặt trời. Cần hoa rủ duyên dáng, tương đối dài và nhiều bông. Đặc trưng của cần hoa lan kiếm xanh Huế là phân bố không đều ở 3-4 bông đầu tiên.

Hoa nở sau vài ngày sẽ chuyển sang màu nhạt, ánh xanh mất dần, lưỡi gập hơi vẹo một chút. Càng ở nơi có nhiều nắng và gió thì hoa nở càng đậm màu vàng hơn.

Lan kiếm Vị Hoàng

Đối với những người yêu thích lan kiếm thì đây là loại lan không thể thiếu trong mỗi vườn trồng. Dù là người mới chơi lan hay những nghệ nhân đã chơi lâu năm thì đều phải sở hữu một cây lan Vị Hoàng trong vườn cảnh nhà mình. Chính vì vậy mà loài hoa này được mệnh danh là loài phong lan “Quốc dân” trong giới sành lan.

Đặc điểm của lan kiếm Vị Hoàng là có 2 thùy đầu lá màu xanh, bẹ lá có nhiều gân, bản lá vừa phải, không dày nhưng khá cứng, vươn không oằn èo.

Khi nở, hoa lan sẽ có mùi thơm dịu nhẹ, ba cánh đài của hoa sạch sẽ. Hai cánh tràng còn vương vấn chút hơi đồng nơi gốc và chót cánh. Thùy giữa của lưỡi vươn ra có viền trắng, có các chấm hoa đa dạng sắc thái. Hai thùy bên của lưỡi đượm màu mắm, làm bệ đỡ cho cho trụ nhụy vàng óng. Chính trụ nhụy sạch, vàng rực rỡ đó làm nên tên tuổi của hoa lan kiếm Vị Hoàng. Cần hoa xanh, thẳng với sự phân hoa đều trên cần. Hoa văn của lưỡi mỗi đơm hoa sẽ có thể biến nhiên khác nhau, đầu trụ ngụy sạch, cuống trụ nhụy một số bông có thể biến thiên và lem chút màu sẫm.

Như vậy, Lanhodiep.vn đã cung cấp những thông tin chiết về dòng lan kiếm kèm theo những kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây qua bài viết trên. Hy vọng bạn đã chọn được mẫu lan kiếm đẹp và hẹn gặp lại bạn ở bài viết sau nhé!